سفرنامه‌ای به سیستان و بلوچستان، تاریخش، روزگارش و مردمش

درباره‌ی عقب‌نگاه‌داشته شدن سیستان و بلوچستان، شنیدید اما تا به چشم نبینید، تا در گوشه گوشه‌ی این استان نگردید و محرومیت مردمش رو نبینید، متوجه عمق عقب نگاه داشتگی استان زرخیر سیستان و بلوچستان نمیشید.

در آخرین اپیزود فصل پنجم مدبویز، سفری داشتیم به سیستان و بلوچستان با تمرکز بر منطقه‌ی بلوچستان. تاریخش رو بررسی کردیم و توی این مرور می‌بینیم که ایرانی‌ها برای نگه داشتن این تیکه از خاک کشور چه مرارت‌ها که نکشیدند. دست پلید بریتانیا برای این منطقه چه نقشه‌ها که نداشت اما همیت ایرانی مردم بلوچستان در کنار عزم راسخ چندین سلسله‌ی پادشاهی، اجازه نداد تا یکی از استراتژیک‌ترین منطقه‌های کشور از مملکت جدا بشه.

سیستان و بلوچستان، در عین محرومیت و عقب‌ماندگی اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی، چرا بسیار استراتژیک و تعیین‌کننده است؟ پاسخش رو تو این اپیزود از پادکست مدبویز می‌گیرید، این‌جا، جاییه که می‌توانست قلب تپنده‌ی جهان شرق باشه و رگ حیاتی تجارت جهانی. ما براش نقشه‌های بسیار بزرگی داشتیم اما انگار اون نقشه‌های بخشی از یک خواب شیرین بوده که وقتی بیدار شدیم، چیزی جز غبار ویرانی و کابوس، ازش نمونده.

22 فروردین 2583 / 1403

گوینده: مجتبی حصامی

نویسنده: ساسان آقایی

یادبود این شماره: جشن فروردینگان

تقدیم شماره ۶۵ به: زنده‌یاد حسین سرشار

* منابع استفاده‌شده در این اپیزود:

۱) یادداشت‌های شخصی / ساسان آقایی

۲) کتاب «سفرنامه بلوچستان» / علاالملک

۳) کتاب «عملیات قشون در بلوچستان» / امان‌الله جهانبانی

۴) کتاب «نگاهی به سیستان و بلوچستان» / ایرج افشار

۵) کتاب «از ماهان تا چابهار؛ سفرنامه سیستان و بلوچستان» / منسوب به میرزا ناصرالدوله فرمانفرما

۶) کتاب «فرهنگ و هنر سیستان و بلوچستان» / فتحعلی فراهانی

۷) کتاب «آخرین ماموریت» / معزالدین مهدوی

۸) کتاب «بلوچستان؛ یادگار مطرود قرون» / کمال‌الدین غراب

۹) کتاب «جغرافیای نظامی مکران» / علی رزم‌آرا

* آهنگ‌های مورد استفاده در این اپیزود: 

۱) ترانه‌ی «بلوچستان منی مات» از عیسی همراز بلوچ

۲) سرود ملی ایران در زمان احمدشاه قاجار با نام «سلامتی دولت علیه ایران»

۳) قطعه‌ی «دل پا مدوکا بندت» با قیچک‌نوازی کیمیا نیک‌پور فرخ

۴) قطعه‌ای از ساخته‌های محسن بلوچی‌نیا

۵) قطعه‌ی «ای ایران» ساخته‌ی حسین سرشار